Zilte Groenten van Terschelling

Inmiddels hebben we proefondervindelijk gemerkt welke gewassen het beste gedijen op onze zilte grond. Naast de inheemse pioniersplanten zeekraal en zeeaster (ook bekend als lamsoor), hebben we getest met ijskruid, oesterblad, zilte venkel, Nieuw-Zeelandse spinazie, weegbree, zilte snijbiet, zilt resistente aardappelen en meer. Al die ervaring zetten we in om de productie van dit zilte lekkers nog beter te sturen, zodat het eerder en langer in het seizoen beschikbaar is. Onze succesnummers ijskruid, zeekraal en zeeaster zijn er in ieder geval!

IJskruid

IJskruid dankt de naam aan de vochtblaasjes, die op bevroren waterdruppeltjes lijken. Qua smaakbeleving is het een prachtige groente: knapperig, friszuur en een tikje zilt. Heerlijk door een salade.  

 

Latijnse naam: Mesembryanthemum Crystalinum
Geslacht: Mesembryanthemum

Familie: Aizoaceae

Groeiplaatsen: oorspronkelijk Zuidwest Afrika en de Kaapregio. Komt steeds meer voor op noordelijk halfrond.

Kenmerken: eenjarige vetplant met een kruipende groeiwijze. Bladeren zijn ei- tot spatelvormig. De vlezige bladeren zijn bezet met glinsterende blaasjes 

Kleur: groen en meestal witte bloemen die alleen open staan bij zonnig weer

Smaak: verfrissende lichtzuur

Toepassingen: warm en koud te gebruiken. Ook te gebruiken als garnering. Past prima bij visgerechten. Werd vroeger gebruikt tegen scheurbuik en het geplette blad wordt gebruikt als vervanger van zeep.

Bereiden: bereiden zoals spinazie en postelein en rauw in salades

Zeekraal

Bijna bij iedereen al bekend. Zeekraal kun je zo rauw eten of heerlijk even gestoofd met of zonder een beetje knoflook. Het heeft een heerlijke unieke bite en past uitstekend bij vis. 

 

Latijnse naam: Salicornia Europaea

Geslacht: Ammaranten

Familie: Zoutverdragende succulenten

Groeiplaatsen: in kwelders aan de rand van de zee, zoutmoerassen en stranden

Kenmerken: 30 cm hoog. kleine schubachtige bladeren

Kleur: groen en in de herfst roodachtig

Smaak: verse asperges, spinazie en soms radijs

Toepassingen: rauw of kort geblancheerd in salades en bij visgerechten

Bereiden: zeekraal eerst schoonmaken. rauw verwerken. Om het gerecht minder zout te laten zijn, kun je de zeekraal blancheren of roerbakken met een fijngesnipperd uitje en boter. Denk aan de houterige delen.

 

  

Zeeaster

Zeeaster is een stevig blad met veel smaak, dat iets doet denken aan spinazie. Zo eet je het ook, in een stamppot of kort gestoofd. 

 

 

Latijnse naam: Tripolium Pannonicum

Geslacht: Tripolium

Familie: Astereae (composietenfamilie)

Groeiplaatsen: komt voor op kwelders en op plekken die onder invloed van getijden staan op de Waddeneilanden en de Waddenkust

Kenmerken: 15-60 cm hoge tweejarige plant met smalle lancetvormige bladeren. De plant van juli tot september. Er zijn ook soorten waarbij de blauwe bloemen ontbreken. Zeeaster wordt vaak verward met lamsoor. De bladeren van lamsoor zijn echter niet te eten.

Kleur: groene bladeren en blauwe bloemen  

Smaak: het knapperige blad heeft een zilte smaak

Toepassingen: in combinatie met vis, schaal- en schelpdieren, maar ook bij lamsvleesgerechten.

Bereiden: rauw, maar beetgaar het lekkerst. Roerbakken of smoren met een uitje. Geen zout toevoegen

 


Lepelblad

Lepelblad is een bijzonder en al eeuwenoud gewas. Er wordt rond 1240 al over geschreven als medicijn voor scheurbuik op zeereizen, als het meeging als een vat gezouten lepelblad. 

Latijnse naam: Cochlearia Pyrenaica 

Geslacht: Cochlearia

Familie: kruisbloemen

Groeiplaatsen: komt in het noordelijk halfrond in het wild voor. door zijn hoge zouttollerantie worden ze vaak aangetroffen in kuststreken, langs kwelders of zoute steppen.

Kenmerken: plant is een eenjarige winterannuel (een plant die in het najaar kiemt, de winter als rozet van bladen doorbrengt, vroeg in het voorjaar bloeit en de zomer in zaadvorm overleeft) met vlezige bladeren. de vorm van deze bladeren is driehoekig tot spiesvormig met een voet die min of meer hartvormig is. Boordevol vitamine c. Werd vroeger gebruikt tegen scheurbuik. 

Kleur: groene bladeren met witte bloemen

Smaak: kruidig en licht scherp van smaak vergelijkbaar met waterkers of mosterd.

Toepassingen: als smaakmaker in soepen en sauzen, als groente of rauw mengen met andere slasoorten en verwerken in verse kruidenboter of kruidenkaas.

Bereiden: rauw. Als het als groente of als smaakmaker voor soepen en sauzen wordt gebruikt, na het kookmoment toevoegen.

 

Zeebanaan

Zeebanaan is heerlijk sappig en smaakt wat pittiger dan zeekraal. Bovendien bevat hij nog meer voedingsstoffen, zoals omega vetzuren.

 

Latijnse naam: Carbobrotus Rossii

Geslacht: Carpobrotus

Familie: Aizoaceae

Groeiplaatsen: oorspronkelijk uit Australië. Het groeit daar op het strand aan de rand van de duinen.
Kenmerken: vlezige blaadjes 

Kleur: groen, geel en soms donkerrood

Smaak: zilte en kruidige smaak

Toepassingen: rauw verwerken in b.v. een salade of roerbakken. Past prima bij vis. Ook prima geschikt om mee te garneren 

Bereiden: voor het bereiden de vlezige blaadjes van de strengen halen

 

Zeevenkel

Zeevenkel is de enige soort in het geslacht Crithmum. De naam Crithmum komt van het Oudgriekse 'krithe', dat gerst betekent, vanwege de overeenkomst van de vrucht met een gerstekorrel.

Latijnse naam: Crithmum Maritimum 

Geslacht: Crithmum

Familie: Schermbloemigen

Groeiplaatsen: oorspronkelijk op rotsige kusten langs de Atlantische Oceaan

Kenmerken: 20 tot 50 cm hoog en een verhoute stengel

Kleur: groen en witte of geelgroene bloemetjes

Smaak: licht kruidige smaak en de smaak lijkt op asperges

Toepassingen: te combineren met vlees, vis zeevruchten. ook te gebruiken in marinades en vinaigrettes

Bereiden: de vlezige bladeren, scheuten en zaden kunnen zowel rauw als gekookt worden gegeten. De scheuten kun je als asperges bereiden.


Korenbloem

De korenbloem dankt zijn naam aan de traditionele groeiplaats: op akkers tussen het graan. Doordat de plant slechts weinig ruimte nodig had, kon hij hier tussen het hoge graan overleven.

Latijnse naam: Centaurea Cyanus

Geslacht: Centaurea

Familie: Composieten

Groeiplaatsen: op akkers tussen het graan of in bermen 

Kenmerken: trompetvormige straalbloemen

Kleur: opvallende diepe kleur blauw

Smaak: licht bittere smaak

Toepassingen: kruidenthee, salades, kruidenboter, kwarkgerechten en te gebruiken als garnering 

Bereiden: drogen of vers verwerken in boter of kwarkgerechten

 

Komkommerkruid

Een andere naam voor komkommerkruid is bernagie. De bloempjes smaken lekker zoet; het blad smaakt naar komkommer. Vandaar dus de naam!

 

Latijnse naam: Borago Officinalis

Geslacht: Borago

Familie: Boraginaceae (ruwbladigenfamilie)

Groeiplaatsen: oorspronkelijk afkomstig uit het Middelandsezeegebied. groeit op akkers en langs wegen.

Kenmerken: 45-90 cm hoog. Dikke stengels zijn vertakt en hol. Bladeren zijn puntig ovaal van vorm. Bladeren, stengels en bloemknoppen zijn bedekt met korte haren.

Kleur: felblauwe bloemen met een wit hart en zwarte helmknoppen

Smaak: lichtzoutige, sappige komkommerachtige smaak 

Toepassingen: plant heeft een geneeskundige werking. o.a.ter verlichting bij hoesten en bij reuma, verkoudheid en bronchitis. Als voedsel wordt de plant regelmatig gebruikt in het Middelandsezeegebied. Behalve de bloemen worden ook de blaadjes gebruikt als sla of spinazie. In India wordt er siroop van gemaakt.

Bereiden: rauw te gebruiken als sla en wanneer je het kookt, pas op het laatst toevoegen, zodat het zijn smaak behoudt.

 

 

 

Japans Zeekraal

In Japan worden deze eenjarige plantjes veel gebruikt als smaakmaker in salades. Ze komen daar in het wild in zilte moerassen en langs kuststroken voor.

 

Latijnse naam: Salsola Komarovii

Geslacht: Salsola

Familie: Amarantaceae

Groeiplaatsen: afkomstig uit o.a China, Korea en Japan. Oorspronkelijk in zilte moerassen, maar ze groeien ook in zoet water.

Kenmerken: hoogte 30-50 cm. de stengels zijn vlezig en knapperig van structuur

Kleur: groen

Smaak: licht zilt. 

Toepassingen: rauw als smaakmaker in salades en sushi en als begeleider van vis.

Bereiden: de stengels kunnen kort gekookt worden of in kokend water worden gelegd. ook te gebruiken als garnering. Denk om houterige delen.


Wat doen wij er zelf mee?

Vooral veel testen! Wat groeit op onze locatie het beste, wat is het lekkerste en hoe kunnen we zo lang mogelijk blijven oogsten in het seizoen. Maar het neemt niet weg dat onze zilte groenten ook op heerlijke wijze verdwijnen in de potjes met zilte pesto of tapenades en via zilte expedities kunnen worden geproefd. Kijk vooral eens op de pagina Proef, beleef, doe mee!